Het nieuwe akkoord omvat acht wetten die de verdeling, opvang en procedures van asielzoekers regelen. GroenLinks en PvdA beoordelen elke wet op de inhoud en zijn positief over zaken die daadwerkelijk leiden tot meer regie op migratie en verbeteringen, maar kritisch op de wetten die de situatie verslechteren of onder de morele ondergrens zijn gezakt.
GroenLinks en PvdA vinden het positief dat Europese opvangregels verbeteren, net als de nieuwe hervestigingsverordening, die veilige, legale toegangsroutes voor kwetsbare vluchtelingen stimuleert zodat zij hun leven niet hoeven te riskeren in gammele bootjes. Ook is er voor het eerst een verplicht solidariteitsmechanisme aangenomen, waardoor alle EU-landen moeten gaan bijdragen als grenslanden overbelast raken. Reuten: “Eindelijk erkent de EU dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de opvang en verdeling van mensen die op zoek zijn naar bescherming in Europa. Dat is een stap vooruit. Wanneer EU-lidstaten meer solidariteit tonen richting elkaar, maakt dat ook meer solidariteit met vluchtelingen mogelijk. En dat is broodnodig. Daarbij is het van belang dat lidstaten zich aan deze afspraken gaan houden, want daar was de afgelopen jaren absoluut geen sprake van.”
Toch zit er ook een aantal zaken in het pakket waar GroenLinks en PvdA zich zorgen over maken. Zo staan GroenLinks en PvdA niet achter de nieuwe regels die langdurige detentie aan de buitengrenzen en verlaagde standaarden zullen betekenen, zoals de inrichting van de verplichte asiel- en terugkeergrensprocedures. Ook over de crisisverordening, die deze minder gedegen grensprocedures nog langer maakt en ook kansrijke asielzoekers daarin sluist, zijn de partijen kritisch. “Ik ben blij dat er nu voor het eerst erkend wordt dat solidariteit en gezamenlijke verantwoordelijkheid nodig zijn om regie te krijgen op migratie. Toch heb ik ook zorgen. Het is onacceptabel dat gezinnen met kinderen systematisch kunnen worden vastgezet. Het recht op asiel wordt afgezwakt en daarbovenop mogen landen allerlei noodsituaties inroepen om af te wijken van hun verplichtingen. Dat brengt ons alleen maar verder van een gemeenschappelijk beleid waarin landen van elkaar op aan kunnen. Een effectieve, zorgvuldige en humane asielprocedure komt hiermee niet dichterbij. Bovendien verhoogt dit het risico dat mensen die bescherming nodig hebben worden teruggestuurd naar landen waar zij voor hun leven vrezen”, aldus Strik.
De Commissie en EU-landen gaan nu werken aan hun plannen voor de invoering van het Pact. In 2026 zullen de nieuwe regels in werking treden.
