Dit onderwerp stellen we vaak aan de kaak, dat merkt Egypte ook; ons diner met het Egyptisch parlement werd gisteren dan ook last-minute afgezegd. Als we hier weggaan, moeten we de situatie in Egypte aandacht blijven geven.
Hoewel Egypte overal aanwezig is, is ze dat tegelijkertijd ook niet. Voorzitten is een kunst: in de onderhandelingen, maar ook wat betreft de organisatie daarbuiten. Dit kan een klimaattop maken of breken. Het contrast met Glasgow vorig jaar is groot. De Britten voerden de politieke druk op in aanloop naar de top en wisten precies wat ze er als conclusie uit wilden halen. Inclusief snelle en stevige concept-conclusies gedurende de week. Van het Egyptisch voorzitterschap hebben we dit nog niet gezien. In de onderhandelingskamers zijn ze nagenoeg onzichtbaar en de teksten bevatten nog geen gedurfde uitspraken waarmee we echt vooruit kunnen.
Dit komt mede omdat Egypte er dubbel in zit. Aan de ene kant wil het als voorzitter een concreet resultaat bereiken voor Afrika: vergoeding voor klimaatschade. Tegelijkertijd is Egypte geen voorvechter van stevige klimaatdoelen. Het wil zo veel mogelijk gas en olie verkopen. Hoewel hier op de top dus gesproken wordt over het afschalen van fossiele brandstoffen, zal Egypte hierop zelf geen enkel initiatief nemen.
Daarom is de boodschap essentieel die vandaag van de G20 uit Bali kwam. De grootste industrieën en uitstoters van de wereld onderstrepen, net als vorig jaar tijdens de top in Glasgow, het belang van het beperken van opwarming tot 1,5 graden. Ook het uitfaseren van kolen en een stop op ‘inefficiënte’ fossiele subsidies worden genoemd door de leiders van onder andere de EU, VS en China, maar ook Saudi-Arabië. Dit heeft ook effect op de klimaattop, omdat de grootste uitstoters van de wereld hier zeer waarschijnlijk niet minder ambitieus zijn. Toch zou het wat mij betreft onvoldoende zijn als de uitkomst van deze top is dat we slechts Glasgow bevestigen. Er moet echt een stap vooruit gezet worden.
Door de G20-uitkomst, wordt de 1,5 graden-discussie hier grotendeels van tafel gehaald, waardoor meer energie gestoken kan worden in het oplossen van het debat over het vergoeden van klimaatschade.
Gisteren kwamen 77 ontwikkelingslanden en China met een voorstel om een fonds op te zetten voor klimaatfinanciering en dat het komend jaar verder uit te werken. Dit gaat nog te ver voor veel rijke landen omdat ze eerst duidelijkheid willen over hoe het geld uitgegeven wordt. Zowel de EU, maar ook die VS en Canada, die we vandaag nog gesproken hebben zijn heel duidelijk: tijdens deze top komt dat fonds er niet. Het is de komende dagen dus zoeken naar een middenweg. Er moet iets fundamenteels geleverd worden, zonder dat er nu al besloten wordt tot een fonds dat nog gevuld moet worden.
Partijen moeten daarom uit hun loopgraven komen voor een compromis. Als reactie op het voorstel van ontwikkelingslanden kwam de Europese Commissie vandaag met een tegenvoorstel. Het voorstel is om een ‘mozaïek’ aan financiële oplossingen te ontwikkelen, zoals het kwijtschelden van schulden, het mobiliseren van private financiering en bestaande fondsen en mogelijk een nieuw fonds, als dat voor sommige landen uiteindelijk de beste oplossing blijkt. Ook is een belangrijke eis van de Europese Commissie dat China gaat meebetalen. De komende dagen zullen er echte deals moeten worden gesloten, en dat is waar het voorzitterschap belangrijk is. Vanavond zullen ze met de eerste concept-conclusies moeten komen.
