Toch hebben landen die zeggen dat Europa (en andere rijke landen) te weinig doet natuurlijk wel een punt. We kunnen tevreden zijn met de basis die gelegd is in Glasgow en is bevestigd door de G20 in Bali. Maar er is veel meer nodig om de Parijsdoelen te halen, zeker het 1,5 graden-doel.
Het IPCC is duidelijk: in 2025 moet de wereldwijde uitstoot pieken, in 2030 moet deze met 45% zijn gedaald, om in 2050 als wereld klimaatneutraal te zijn. Met de huidige klimaatdoelen van landen stevenen we nog altijd af op 2,6 graden opwarming wereldwijd en slechts 5% minder uitstoot in 2030. Zoals het IPCC maandag nog tegen ons zei: de komende jaren zijn cruciaal en er zijn ‘delen in de wereld’ die eerder klimaatneutraal moeten zijn dan 2050. Uiteraard daarbij ook doelend op Europa.
Europa kondigde deze week aan niet 55%, maar 57% minder CO2 uit te stoten in 2030, een goed begin. Maar ook op de lange termijn moet de ambitie omhoog. Lichtpuntjes zijn Australië, en ook landen als Turkije, Brazilië en Mexico, verhogen hun ambitie. Er zijn echter grote stappen nodig, zo zou China niet in 2030 – zoals het nu belooft – maar in 2025 moeten pieken in uitstoot. Helaas kunnen we wat dat betreft op deze top weinig meer verwachten. Europese onderhandelaars proberen daarom op andere fronten nog bakens te verzetten, met name op het uitfaseren van fossiele brandstoffen en fossiele subsidies.
De VN, maar ook het Internationaal Energieagentschap, geeft in haar rapporten duidelijk aan dat er geen nieuwe fossiele infrastructuur meer gebouwd kan worden, willen we binnen het CO2-budget blijven om onder de 1,5 graad te blijven. Het is daarom frustrerend om hier gesprekken te hebben, zelfs met een land als de Verenigde Staten, waarin het halen van klimaatdoelen losstaat van het einde van fossiele brandstoffen. Er lopen hier tal van lobbyisten rond die betogen dat het gebruik van fossiele brandstoffen ook efficiënter kan, of dat die uitstoot makkelijk in de grond kan worden gestopt.
Ondanks die vele lobbyisten, doet er zich deze week toch een kans voor. Vorig jaar werd op de laatste dag een oproep om het gebruik van kolen uit te faseren, door China en India afgezwakt tot ‘afschalen’. Door alleen kolen te noemen vindt India dat anderen te weinig worden aangesproken, daarom stelt het voor dit nu verbreden naar alle fossiele brandstoffen, dus ook olie en gas. Hoewel de motivatie hiervoor niet de onze is, zou de uitkomst een belangrijke mijlpaal kunnen betekenen. Voor het eerst zouden de Parijsdoelen in een conclusie van een klimaattop gekoppeld worden aan het einde van fossiele brandstoffen.
Europa is op de wagen gesprongen door zich uit te spreken voor een einde aan fossiele brandstoffen, nu is het taak om voldoende landen om zich heen te verzamelen. Nu ondersteunen alleen nog maar de eilandstaten deze oproep. Met landen als Saudi Arabië – maar ook Egypte als voorzitter van de COP27 – wordt het heel lastig om tot overeenstemming te komen. Ook hier zal de sleutel weer liggen in het vergoeden van klimaatschade. Wanneer we daar stappen kunnen zetten, zullen meer ontwikkelingslanden bereid zijn dit soort oproepen te ondersteunen en dit zien als een eerlijke uitkomst voor deze top.
Vanavond is de eerste plenaire vergadering met alle landen, het wordt spannend welke toon we daar van landen gaan horen. We zullen als Europa in ieder geval heel duidelijk moeten uitspreken dat wij hier niet gekomen zijn om simpelweg de ambitie van vorig jaar te herhalen.
