Wat een bewogen week. Het zal je vast niet zijn ontgaan dat vandaag de Milieucommissie instemde met de voordracht van Wopke Hoekstra en Maros Šefčovič als Eurocommissarissen. Morgen stemt het Europarlement hier waarschijnlijk mee in.  Hoewel beide politici niet bekendstaan om hun groene track record, is vandaag toch een overwinning voor het klimaat. In ruil voor steun van het Europees Parlement  geeft de Europese Commissie namelijk concrete garanties op het 2040-klimaatdoel, het uitfaseren van fossiele subsidies en brandstoffen én een internationaal fonds voor het herstellen van wereldwijde klimaatschade. Daarmee gaat de Europese groene agenda vooruit, in plaats van achteruit zoals de conservatieve fracties dat hadden gewild.

Laat er geen misverstand over bestaan: Wopke Hoekstra is met zijn achtergrond bij McKinsey en Shell, zijn uitspraken over stikstof en de financiële steun die hij als minister aan KLM toekende, niet mijn eerste, tweede of derde keuze.

Dat GroenLinks toch voor zijn benoeming stemt komt door de harde toezeggingen op klimaatgebied die we kregen nadat we onze eisen op tafel legden. Het effect hiervan werd tijdens de hoorzitting van maandag duidelijk. Ambities die tot voor kort ondenkbaar waren voor de Europese Commissie, werden toegezegd: 90% minder CO₂-uitstoot in 2040, de afbouw van fossiele subsidies, een belasting op kerosine, het uitfaseren van fossiele brandstoffen, en een fonds waarmee we klimaatschade in de meest kwetsbare landen vergoeden. Hoekstra maakte deze beloftes tijdens zijn hoorzitting.

Toch waren we hier nog niet door overtuigd. Zijn mondelinge toezeggingen bleven te vaag.  Samen met andere fracties vroegen we daarom om een schriftelijke toelichting om zijn beloftes concreet te maken. De schriftelijke toelichting die deze ochtend verscheen, was daarom belangrijk. Niet alleen werd de hoe-vraag beantwoord, ook stonden de toezeggingen zwart-op-wit, mét steun van de andere Eurocommissarissen.

Hoewel rechtse partijen de pauzeknop wilden indrukken op groen beleid – zoals ze al probeerden met de natuurherstelwet – is het nu duidelijk dat ze dit niet gaat lukken. Sterker nog: naast alle klimaatambitie hebben we zwart-op-wit dat er de komende maanden nieuwe voorstellen komen op gebied van dierenwelzijn, microplastics en bossen. Zo kunnen we doorgaan met het in praktijk brengen van onze groene ambities. 

Natuurlijk ben ik trots op dit resultaat. Maar dit was niet mogelijk geweest zonder de druk van de maatschappelijke organisaties en actiegroepen die zich fel tegen Hoekstra’s kandidatuur keerden. Dankzij die druk moest Hoekstra zich van z’n donkergroenste kant tonen en zijn er noodzakelijke toezeggingen gedaan die voorheen ondenkbaar waren. 

Daarom ben ik ervan overtuigd dat vandaag een overwinning is voor het klimaat. En dit is  de reden dat ik voor zijn voordracht stem. We zijn er zeker nog niet en blijven de Eurocommissarissen zeer kritisch volgen, maar met de toezeggingen van de aanstaande Eurocommissarissen kan de EU wereldwijd klimaatkoploper blijven.

Hartelijke groet,
Bas Eickhout