Strik licht toe: “Een goed werkend Europees asielsysteem vereist een eerlijke verdeling van verantwoordelijkheden tussen EU-landen voor het behandelen van asielaanvragen. Er is voor het eerst een verplichte vorm van solidariteit waardoor alle EU-landen moeten gaan bijdragen wanneer de grenslanden overbelast raken. Maar het is een bittere pil dat landen hun verantwoordelijkheid om een eerlijk aandeel van asielzoekers op zich te nemen, kunnen afkopen. Sterker nog: zelfs het betalen aan grensbewaking in Europa of daarbuiten telt mee. Dat holt het idee van solidariteit echt uit.”
Over drie onderdelen van het pact maakt Strik zich vooral zorgen omdat deze de rechten van asielzoekers te veel afzwakken: Eurodac – die de biometrische databank met gegevens van asielzoekers verder uitbreidt; de asielprocedureverordening – die de regels voor het indienen, registreren en behandelen van asielaanvragen bevat; en de crisisverordening, – die landen toestaat om af te wijken van tal van waarborgen in situaties van crisis, overmacht en instrumentalisering.
“Ik maak me echt zorgen over de uitholling van het recht op een zorgvuldige asielprocedure voor mensen die dringend bescherming nodig hebben. Vluchtelingen die zich gedwongen zagen om met valse documenten te reizen en gezinnen met kinderen kunnen voortaan via een versnelde grensprocedure, die ze bovendien in gevangenschap moeten afwachten, onterecht worden teruggestuurd. Ook mogen EU-landen vluchtelingen straks direct terugsturen naar een herkomst- of een doorreisland waarmee de EU een deal heeft gesloten, zoals Tunesië, zonder naar het asielverzoek te kijken. Dat biedt niet alleen een perverse prikkel om nog meer schimmige migratiedeals te sluiten, maar brengt ook mensenlevens in gevaar. Daarbovenop mogen landen allerlei noodsituaties inroepen om af te wijken van bestaande opvang- en procedureregels. Zo worden vluchtelingen gestraft die in een tijd van hoge aankomsten binnenkwamen, of door een ander land de grens over zijn geduwd. Ondanks al deze risico’s op schendingen, weigerden de EU-landen akkoord te gaan met toezicht op mensenrechten aan de buitengrenzen om de aanhoudende pushbacks tegen te gaan."