GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout: “De benodigde extra investeringen staan in schril contrast met de koers die de EU op dit moment vaart. 260 miljard is een gigantisch bedrag, maar behapbaar als je het vergelijkt met de 359 miljard die de EU jaarlijks aan fossiele subsidies verstrekt. Als Europese leiders hun belofte van een klimaatneutrale economie in 2050 willen waarmaken, moeten ze hard aan de bak om de benodigde investeringen te organiseren.”
Deze week besluiten de Europese regeringsleiders over de herziening van de meerjarenbegroting van de EU en er wordt momenteel ook onderhandeld over de hervorming van de Europese begrotingsregels voor nationale overheidsuitgaven. In beide gevallen is er geen ruimte voorzien voor de grote investeringsopgave die dit rapport onderstreept. Ook loopt het grote coronaherstelfonds in 2027 af, waaruit momenteel veel belangrijke klimaatinvesteringen worden gedaan. Bovendien zijn er, naast klimaatinvesteringen, nog veel meer grote investeringen nodig om de andere dringende opgaven aan te kunnen. Denk aan het herstellen van biodiversiteit, het tegengaan van chemische vervuiling en het versterken van Europa’s strategische autonomie onder andere door een sterkere defensie.
Eickhout: “Regeringsleiders lijken het grote plaatje uit het oog te verliezen. In een zeer onveilige wereld en een grote ecologische crisis die op ons af komt, is het onverantwoord om investeringen te beknotten in Europese én nationale begrotingen. Het is cruciaal dat er een nieuwe investeringsagenda komt die fossiele subsidies afschaft en op grootschalige extra investeringen inzet om de groene transitie en strategische autonomie te kunnen financieren.”
De belangrijkste bevindingen van de studie op een rij:
- Om het klimaatdoel van 2050 te halen moet de EU jaarlijks extra private en publieke investeringen mobiliseren van 360 miljard euro (2,3% van het BBP van de EU). Dat is iets meer dan de helft van de 654 miljard die EU-landen in 2022 betaalden voor de import van fossiele brandstoffen.
- Van de 360 miljard aan jaarlijkse extra investeringen moeten 260 miljard door de publieke sector worden voortgebracht. Dat is minder dan de 359 miljard euro die momenteel jaarlijks aan fossiele subsidies wordt verstrekt.
- Driekwart van de benodigde extra publieke investeringen moet plaatsvinden in drie sectoren: bebouwde omgeving (96 mld), transport (72 mld) en landbouw (40 mld). Voor Nederland moeten bijna alle benodigde extra publieke investeringen plaatsvinden in de bebouwde omgeving (11,4 mld) en transport (4,5 mld).
- De investeringsopgave is sterk afhankelijk van de investeringen in de periode tussen nu en 2030. Om de Fit-for-55 doelen van de EU te halen is een hogere investering van 3,8% van het EU-BBP per jaar nodig in de periode voor 2030. Als dit doel niet gehaald wordt, stijgt de opgave in de periode 2030-2050.
